Адонис. Өмір мен өлімнің ойынына

ӘДЕБИЕТ
3193

Күні кеше "Мәдениет порталы" араб тіліндегі 20-дан астам кітаптың авторы, "Жаңа поэзия" қозғалысының беделді өкілдерінің бірі, "Әдебиет" аталымында Нобель сыйлығына басты үміткерлер қатарында есімі жиі аталатын, тоқсан жасты тақымдаған ақын Адонистің (шын есімі - Али Ахмад Саид Эсбер) Әль-Маариге және Әбу Тәммамға жазған өлеңдерін қазақ тілінде жариялаған болатын. Ал бүгін Адонистің 1988-2014 жылдар аралығында жазған "İhtifâen bi’l-Eşyâ’ el-Vâdiha el-Gâmide" (Белгілі белгісіз нәрселердің рухына) кітабынан "Өмір мен өлімнің ойынына" атты келесі бір жырын оқырман назарына ұсынамыз. Мархаббат!

Өмір мен Өлімнің ойынына

***
өлім сенің ізіңді қуып келеді
із салып берердей көрінсе де саған:

***
балалар өмірмен ойнайды,
бабалар арқасын сүйейді оған.

***
тіл – көп сөйлегеннен кейін тот басып кетеді,
көз – аз елестеткені үшін.

***
әжімдер – беттегі адырлар
жүректегі терең шұңқырлар және.

***
тән – жартысы есік
жартысы есікке иілген көлеңке.

***
жалғыз қанатты
көбелек кәлласы секілді

***
келбет - тәннің нұры
сол бір нұр сөнгенде,
түгі де қалмайды тәннің.

***
Иә, сонда аспан да оқиды сені,
оқиды үздіксіз
алдымен, алайда, жер сені жазуы керек.

***
анары бар сынды сені үздіксіз оқитын аспанның осы,
әйтпесе неліктен сәт сайын
көз алмай қарайды адамның бәрі?

***
сол үшін бе екен, адамның көзінен аспанға сызылған сызықтар кейде
ешбір жерге апармаған
һәм апармайтын
белгісіз бір жолға айналады да кетеді.

***
кітапқа ұқсайды - мекенсіз, медетсіз қалқыған адам 
өмірін үнемі,
өлімін бір сәтте оқыған кітап.

***
ал өлімге қатысты һәм қатыссыз ақиқатты ойлаудың өзі - жаныңды өртейтін алау,
лап беріп жанса да ұзамай сөнеді бірақ
сабанның жалыны сынды.

***
уай, қандай шаһар десеңші алаудың күл төстеп, билеген орны
балдақ секілді көрінеді күннің шапағы мұнда.

***
содан соң сол шаһарда тұратын үйдің бақшасына көктем келеді, 
көтеріп келген жүгін ақтарып
ағаштарға, шөптерге
жаңбыр астында сыйлығын үлестіре бастайды:
неліктен дәл бұлай шатасып калады ақын?!

Әсілі көктем кеп жапырақтарын оған береді 
ал ол болса сияға береді көктемнің жапырақтарын.

***
біздің бар болғанымыздың өзі бір жоқтық,
сол жоқтыққа ұмтылумен өтеді кіл өміріміз:
көктемнің жапырақтары қайда?

***
уай, құмдар-ай, жапырақтаршы қойшы, құттықтайыншы сені
тек сен ғана толтыра аласың
су мен сағымды бір құтыға.

***
күн бізді күйдіріп барады қазір:
ештеңеге күмән келтірмейтін қылып,
әр құшақтағаны сайын қоштаса береді бізбен.

***
сол кезде ойлайсың кенет: кейде ең сұлу майшамдар
жырақты көру үшін емес,
көлеңкені көру үшін жаққандарымыз деп.

***
қасыңдағы жүкті әйел
ештеңе болмағандай өз тәнімен сөйлесіп отыра береді.

***
көзіңнің алдындағы реңктер - табиғат әліпбиі.

***
қара түс - табиғаттың есінен таңып қалуы
ғаламның қолдарында.

***
сол сәтте ақ түсте пәтуәнің жоқ екенін,
қызылда қалаудың оты жанып жатқанын көресің:
тек қара түс қана өз-өзін арнайды саған.

***
реңктер арасында
қара түс қана ақиқат
ғайыпты ең көп көрсеткен де осы қара түс.

***
тұрлаусыз хор сынды бар реңктер
қараның дирижерлығында

***
барлық реңктер кей-кейде жалаңаш, ал кейде киіммен көрінетін болады саған,
қара реңктен басқасы
тек қара ғана лыпамен де лыпасыз да көрінеді бір сәтте.

***
ақ – көйлегін шешеді мекеннің
ал қара аққа мүмкіндік беретін емес.
***
ақыл - тәрк етілген дияр
ақымақтық болса көш.

***
барлық заттар реңктердің артына өз-өздерін жасырып әлек
ештеңе толықтай жалаңаш көрінбейді
ақымақтықтың қолы ұстамайынша оны.

***
ақымақтық - жас бала
ақылдың бақшасында ойнайды
ең сұлу ойынын

***
қиялдың өткені жоқ.

***
қиял деген тылсым бір жоралғы сынды
тек қана шындықтың үйінде жасайтын.

***
неде болса үздіксіз жазатын қиял,
оқитын - шындық.

***
солайша ақыл қасымызда айналып жүреді
із салып барады -жүрек.

***
ал енді қайда барғың келсе бара ғой, қалай бағыт алғың келсе солай қарай жүре ғой, досым,
ең жырақ жерлер жүрегіңнің түбінде екенін ұмытпа бірақ

***
тек қара тастың ғана өмірі сарқылмас мұнда-
себебі өлі өмір сүреді бұл тас.

Аударған Файзулла Төлтай

Қоғам

Павлодар облысының полицейлері ел азаматтарына алаяқтықтың жаңа түрі пайда болғанын мәлімдеді, деп х...

Жаңалықтар

Шымкентте 10 оқушы спрейден уланып қалған, деп хабарлады madeniportal.kz Ұлысмедиаға сілтеме жасап....